نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از قانون


نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از قانون اساسی
در نبود دادگاه قانون اساسی در ایران كه وظیفه دادرسی اساسی و صیانت قضایی از اصول قانون اساسی و ارزش‌های دستور‌گرایی را برعهده داشته باشد و با عنایت به خصلت‌ ماهیتاً سیاسی عملكرد شورای نگهبان و محدوده نظارت این شورا كه صرفاً منحصر به انطباق قوانین عادی با قانون اساسی (و البته موازین شرعی) است و با ملاحظه نظارت‌ناپذیری برخی از اركان و فعالیت‌های حكومت به دلایل ساختاری و تاریخی؛ به نظر می‌رسد كه در عمل، بخش قابل‌ملاحظه‌ای از وظیفه نظارت قضایی و صیانت از اصول قانون اساسی برعهده «دیوان عدالت اداری» قرار گرفته است و دیوان، این نقش را در قلمرو «اداره عمومی» كه گسترده‌ترین بخش حكومت و نزدیك‌ترین جزء حكومت به مردم است، اعمال می‌كند. پدیده صیانت از قانون اساسی توسط دادگاه‌های اداری و از طریق سازوكارهای «دادرسی اداری» (كه ممكن است جایگزین یا مكمل دادرسی اساسی باشند)، خود مستلزم تحقق فرآیندی است كه آن را می‌توان «اساسی‌سازی حقوق اداری» نامید. براساس این پدیده، حقوق اداری از اصول و ارزش‌های بنیادین حقوق اساسی كه عبارتند از حاكمیت مردم (دموكراسی)، حكومت قانون (نفی استبداد و خودكامگی)، و حقوق مردم (حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین)، تبعیت می‌كند و به تحقق، پیاده‌سازی و صیانت از این ارزش‌ها در اداره عمومی و در روابط میان اداره عمومی با مردم، كمك می‌كند.


فهرست:

نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از قانون اساسی.......................................................................2

قانون اساسی ..................................................................................................................................2

حکومت قانونی ..............................................................................................................................5

تضمین حق ها و آزادی ها ............................................................................................................5

عدالت اداری ................................................................................................................................5

دمکراسی ......................................................................................................................................6

حکمرانی خوب ............................................................................................................................6

پاسخگویی ...................................................................................................................................9

کارآمدی .....................................................................................................................................10

عدالت آیینی ..............................................................................................................................10

منابع ..........................................................................................................................................19