بررسی رابطه بین ضرایب مالیاتی و افشای گزارشات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چكیده: 1

مقدمه: 2

فصل اول: كلیات تحقیق 

1-1 مقدمه 4

2-1 تاریخچه مطالعاتی. 5

3-1- بیان مسئله 7

4-1- چارچوب نظری تحقیق. 8

5-1- سوالات و فرضیات تحقیق. 9

6-1-اهداف تحقیق. 10

7-1 حدود مطالعاتی. 10

1-7-1 قلمرو مکانی تحقیق. 10

2-7-1 قلمرو زمانی تحقیق. 10

8-1- واژه های کلیدی و اصطلاحات.. 10

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق 

1-2 مقدمه 13

2-2 بخش اول- مالیات و ضرایب مالیاتی. 14

1-2-2  تعریف واهمیت مالیات.. 14

2-2-2 نظریه های مالیات.. 15

1-2-2-2 اصول چهارگانه مالیات بندی آدام اسمیت.. 16

3-2-2 ضرایب مالیاتی. 17

1-3-2-2   گذری بر کتابچه ضرایب مالیات برعملكرد 17

4-2-2  قرائن مالیاتی. 18

5-2-2 نسبت مالیاتی. 19

6-2-2  پایه مالیاتی. 19

7-2-2 نرخ مالیاتی و انواع آن. 20

8-2-2  امتیازات مالیاتی. 20

9-2-2  اصول مالیاتها (شرایط برقراری مالیات) 21

10-2-2  سال مالیاتی. 23

11-2-2 کارایی و عدالت مالیاتی. 23

1-11-2-2 کارایی. 24

2-11-2-2 عدالت مالیاتی. 24

12-2-2  مالیات بر شرکتها 25

13-2-2   عوامل تشخیص مالیات.. 25

14-2-2   موارد تشخیص علی الرأس درآمدهای مشمول مالیات.. 26

15-2-2   اهداف سیاست های مالیاتی. 26

16-2-2  مشکلات و ریشه ها در نظام مالیاتی. 27

17-2-2   مطالعه متون تحقیقاتی. 28

3-2  بخش دوم: افشا و میزان افشا در گزارشگری مالی. 30

1-3-2  گزارشگری مالی. 30

2-3-2  اهداف گزارشگری مالی. 31

3-3-2  استانداردهای گزارشگری. 31

4-3-2  استفاده کنندگان گزارشگری مالی. 32

5-3-2   افشاء اطلاعات.. 33

1-5-3-2  افشاءاجباری. 38

2-5-3-2  افشاءاختیاری. 39

6-3-2  شاخص های افشاءسازی. 42

4-2 بخش سوم : بررسی ارتباط بین ضرایب مالیاتی و میزان افشا در گزارشگری. 43

1-4-2  ارتباط بین ضرایب مالیاتی و میزان افشاء در گزارشگری. 43

5-2 بخش چهارم: پیشینه تحقیق. 45

1-5-2 تحقیقات انجام شده داخلی. 45

2-5-2 تحقیقات انجام شده خارجی. 46

 

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق 

. 50

1-3 مقدمه 51

2-3 روش تحقیق. 52

3-3 فرضیات تحقیق. 53

4-3 مدل تحلیلی تحقیق. 54

5-3 طبقه بندی متغیرهای تحقیق. 54

6-3 متغیرهای تحقیق و روش محاسبه آنها 55

7-3- جامعه آماری. 57

8-3- روش گردآوری اطلاعات.. 57

9-3- روش نمونه گیری و تعیین اندازه نمونه 58

10-3  روش تجزیه و تحلیل داده 59

11-3 مدل آماری مورد استفاده در تحقیق. 59

1-11-3 مدل رگرسیون. 59

2-11-3- معادله رگرسیون چند متغیره 59

1-2-11-3 روشهای ورود متغیرها در رگرسیون. 60

3-11-3 ضریب همبستگی و ضریب تشخیص... 61

1-3-11-3 روش همبستگی گشتاوری (پیرسون): 63

4-11-3 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها 63

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها 

1-4 مقدمه‏ 65

2-4 شاخص های توصیفی متغیرها 66

3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق. 72

1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها 72

2-3-4 بررسی همبستگی بین متغیرهای وابسته و  مستقل. 76

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات 

1-5 مقدمه 114

2-5 نتایج حاصل از فرضیه ها 114

1-2-5 نتیجه گیری پیرامون فرضیه اصلی اول. 114

2-2-5 نتیجه گیری پیرامون فرضیه فرعی اول. 114

3-2-5 نتیجه گیری پیرامون فرضیه فرعی دوم 115

4-2-5 نتیجه گیری پیرامون فرضیه اصلی دوم 115

5-2-5 نتیجه گیری پیرامون فرضیه فرعی سوم 115

6-2-5 نتیجه گیری پیرامون فرضیه فرعی چهارم 116

3-5 تجزیه وتحلیل. 116

4-5 پیشنهادها 117

1-4-5 پیشنهادهای کاربردی ناشی از نتایج تحقیق. 117

2-4-5 پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی. 117

5-5 محدودیت های تحقیق. 118

پیوست ها 

پیوست الف) چک لیست موارد افشا 120

پیوست ب) جداول آماری و خروجی نرم افزار. 123

منابع و ماخذ 

منابع فارسی. 194

منابع لاتین. 196

منابع اینترنتی. 198

چکیده انگلیسی. 199

 

 

 

جدول (1-2) خلاصه تحقیقات صورت گرفته در زمینه تحقیق. 5

جدول (1-4) شاخص های توصیف کننده متغیرها تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع Statistics افشای اختیاری کلی. 66

جدول (2-4) شاخص های توصیف کننده متغیرها تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع Statistics افشای اجباری کلی. 67

جدول (3-4) شاخص های توصیف کننده متغیرها تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع Statistics افشای اختیاری شرکتهای خدماتی. 68

جدول (4-4) شاخص های توصیف کننده متغیرها تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع Statistics افشای اجباری شرکتهای خدماتی. 69

جدول (5-4) شاخص های توصیف کننده متغیرها تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع Statistics افشای اختیاری شرکتهای تولیدی. 70

جدول (6-4) شاخص های توصیف کننده متغیرها تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع Statistics افشای اجباری شرکتهای تولیدی. 71

جدول (7-4) آزمون کلموگروف- اسمیرنوف.. 73

جدول (8-4) آزمون کلموگروف- اسمیرنوف.. 73

جدول (9-4) آزمون کلموگرف-اسمیرنوف.. 74

جدول (10-4) آزمون کلموگروف- اسمیرنوف.. 74

جدول (11-4) آزمون کلموگروف- اسمیرنوف.. 75

جدول (12-4) آزمون کلموگرف اسمیرنوف.. 75

جدول (13-4) : ضریب همبستگی پیرسون در افشای اختیاری کلی. 76

جدول (14-4) : ضریب همبستگی پیرسون در افشای اجباری شرکتهای خدماتی. 78

جدول (15-4) : ضریب همبستگی پیرسون در افشای اختیاری شرکتهای تولیدی. 79

جدول (16-4) : ضریب همبستگی پیرسون در افشای اجباری کلی. 81

جدول (17-4) : ضریب همبستگی پیرسون در افشای اجباری شرکتهای خدماتی. 82

جدول (18-4) : ضریب همبستگی پیرسون در افشای اجباری شرکتهای تولیدی. 84

جدول (19-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین ، ضریب تعیین تعدیل شده ، دوربین واتسون. 85

جدول (20-4) : تحلیل واریانس رگرسیون. 86

جدول (21-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 86

جدول (22-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین ، ضریب تعیین تعدیل شده ، دوربین واتسون. 89

جدول (23-4) : تحلیل واریانس رگرسیون. 90

جدول (24-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 90

جدول (25-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین ، ضریب تعیین تعدیل شده ، دوربین واتسون. 94

جدول (26-4) : تحلیل واریانس رگرسیون. 95

جدول (27-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 95

جدول (28-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین ، ضریب تعیین تعدیل شده ، دوربین واتسون. 99

جدول (29-4) : تحلیل واریانس رگرسیون. 100

جدول (30-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 100

جدول (31-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین ، ضریب تعیین تعدیل شده ، دوربین واتسون. 103

جدول (32-4) : تحلیل واریانس رگرسیون. 104

جدول (33-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 104

جدول (34-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین ، ضریب تعیین تعدیل شده ، دوربین واتسون. 108

جدول (35-4) : تحلیل واریانس رگرسیون. 109

جدول (36-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 109

 

 

نمودار (1-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه اصلی اول. 87

نمودار (2-4) نمودار p-p فرضیه اصلی اول. 88

نمودار (3-4) بیانگر چگونگی رابطه بین پاسخ ها و باقی مانده ها فرضیه اصلی اول. 89

نمودار (4-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه فرعی اول. 92

نمودار (5-4) نمودار p-p فرضیه فرعی اول. 93

نمودار (6-4) بیانگر چگونگی رابطه بین پاسخ ها و باقی مانده ها فرضیه فرعی اول. 94

نمودار (7-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه فرعی دوم 97

نمودار (8-4) نمودار p-p فرضیه فرعی دوم 98

نمودار (9-4) بیانگر چگونگی رابطه بین پاسخ ها و باقی مانده ها فرضیه فرعی دوم 98

نمودار (10-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه اصلی دوم 101

نمودار (11-4) نمودار p-p فرضیه اصلی دوم 102

نمودار (12-4) بیانگر چگونگی رابطه بین پاسخ ها و باقی مانده ها فرضیه اصلی دوم 103

نمودار (13-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه فرعی سوم 106

نمودار (14-4) نمودار p-p فرضیه فرعی سوم 107

نمودار (15-4) بیانگر چگونگی رابطه بین پاسخ ها و باقی مانده ها فرضیه فرعی سوم 107

نمودار (16-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه فرعی چهارم 110

نمودار (17-4) نمودار p-p فرضیه فرعی چهارم 111

نمودار (18-4) بیانگر چگونگی رابطه بین پاسخ ها و باقی مانده ها فرضیه فرعی چهارم 112

 

 

چكیده:

نقش اصلی گزارشگری مالی، انتقال اثربخش اطلاعات به افراد برون سازمانی به روش معتبر و به موقع می­باشد، که این امر در سایه افشاء با کیفیت اطلاعات مالی صورت می­گیرد. یکی از استفاده کنندگان گزارشات مالی، دولت جهت تشخیص مالیات می­باشد.این تحقیق به بررسی رابطه بین ضرایب مالیاتی و میزان افشاء گزارشات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می ­پردازد.

در مرحله اول، به منظور تعیین میزان افشاء صورتهای مالی که در این تحقیق در راستای تعیین مقدار متغیر وابسته لازم است چک لیست میزان افشا تنظیم و برای هر شرکت یک نمره یا شاخص افشا تعریف می­شود. در مرحله دوم، اطلاعات مربوط به متغیرهای کنترل نظیر نسبت کل بدهیها به کل داراییها و لگاریتم کل داراییها محاسبه و استخراج می­گردد.در مرحله سوم، ضرایب مالیاتی هر شرکت با توجه به نوع محصولات یا خدمات آنها محاسبه و تعیین می­گردد. سپس در این تحقیق از تحلیل رگرسیون چند متغیره بر اساس داده­های تابلویی جهت بررسی رابطه ضرایب مالیاتی با میزان افشاء در صورتهای مالی طی سالهای 1383 لغایت1387 استفاده شده است. نمونه تحقیق شامل 99 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازده زمانی5 ساله می­باشد.

یافته­ها نشان می­دهد بین ضرایب مالیاتی و میزان افشاء اجباری گزارشات مالی رابطه معنا داری معکوسی وجود دارد.یعنی هرچه ضرایب مالیاتی بیشتر باشد میزان افشاء اجباری کمتر می­باشد.

واژه­های کلیدی: افشاءاختیاری، افشاءاجباری، ضرایب مالیاتی، گزارشگری مالی

 

 

مقدمه:

افشای اطلاعات حسابداری از دیرباز به عنوان یکی از مهمترین مسائل مورد توجه محققین بوده و محصول نهایی یک سیستم حسابداری به شمار می­رود. در واقع هدف نهایی سیستم حسابداری فراهم نمودن اطلاعات برای اشخاص ذینفع در قالب گزارشات درون سازمان و برون سازمانی می­باشد. واژه افشا به مجموعی متنوع از اطلاعات الزامی و اختیاری، شامل صورتهای مالی و یادداشت های همراه ارائه  می­گردد.

همچنین اطلاعات افشا شده برای دولت­ها جهت تشخیص مالیات مورد استفاده قرار می­گیرد. در تشخیص مالیات زمانی که اسناد و مدارک کافی برای تعیین مالیات وجود نداشته باشد، از ضرایب مالیاتی جهت تشخیص مالیات استفاده می­شود.

سند چشم انداز بیست ساله دولت جمهوری اسلامی ایران دربخش اقتصادی در بند42، بر حرکت برای تبدیل درآمد نفت و گاز به دارایی مولد به منظور پایدارسازی فرآیند توسعه و تخصیص و بهره بردای بهینه از منابع تاکید خاص کرده است که این امر توجه برنامه ریزان را به سایر منابع درآمد غیر نفتی دولت که در راس آن مالیات ، به عنوان منیع درآمدی قابل اطمینان قراردارد، نمایان می­کند.

در ماده 2 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر لزوم توسعه افزایش سهم درآمدهای نفتی (مالیاتها و سایر درآمدها) از کل منبع بودجه تاکید شده به گونه­ای که تا پایان برنامه چهارم اعتبارات هزینه­ای دولت به طور کامل از طریق درآمدهای مالیاتی و سایر درَآمدهای غیر نفتی تامین شود. 

در این راستا دولت می تواند با برنامه ریزی و سیاست گذاری سازمان امور مالیاتی کشور درتعیین ضرایب مالیاتی باعث ایجاد مکانیزمی شود که نسبت به تعیین درآمد مشمول مالیات واقعی و مالیات عادلانه مودی از طریق تحقیق و رسیدگی اتخاذ تصمیم شود، همچنین مودی را بیشتر به ارائه دفاتر واسناد و مدارک جهت رسیدگی متمایل سازد.